Kamuda karar kalitesi hayat kalitesini etkiliyor
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) hazırladığı, Kamuda Karar Süreçleri Kıymetlendirme 2021 Raporu çevrimiçi düzenlenen ‘Kamuda Karar Süreçleri Konferansı’nda ele alındı.
Özel bölüm, kamu ve sivil toplum yöneticilerine yönelik olarak düzenlenen konferans OECD’nin katkılarıyla TÜSİAD ve Argüden Yönetişim Akademisi iş birliğinde gerçekleşti.
Açılış konuşmalarını TÜSİAD İdare Heyeti Lider Yardımcısı Murat Özyeğin ve Argüden Yönetişim Akademisi Mütevelli Heyeti Lideri Dr. Yılmaz Argüden’in yaptığı görüşmede, kamu düzenlemelerindeki düzgün yönetişim kültürü Türkiye ve öteki ülkeler nezdinde hayli boyutlu ve mukayeseli olarak ele alındı.
Konferansta OECD Düzenleyici Siyasetler Kısım Lideri ve Argüden Yönetişim Akademisi Müracaat Şurası Üyesi Nick Malyshev ana konuşmacı olarak yer aldı. Moderatörlüğünü Argüden Yönetişim Akademisi Proje Yöneticisi Dr. Fatma Öğücü Şen’in yaptığı panelde ise Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Emeritus Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhittin Acar ve Argüden Yönetişim Akademisi Akademik Heyet Üyesi Dr. Erkin Erimez serinin 2015 ve 2018’de yayınlanan evvelki raporlarından bu yana gerçekleşen gelişmeleri değerlendirdiler.
Murat Özyeğin: “Kamu düzenleme siyasetlerinde istikrar ve denetleme düzenekleri, şeffaflık, istişare ve liyakat prensiplerinin uygulanması sağlam ve kapsayıcı kurum ve kuralların yerleşmesi için büyük ehemmiyet taşıyor.”
“Gelişmiş ülkelerin istisnasız tümünde geçerli olan piyasa iktisadı, hukukun üstünlüğünü ve kural temelli bir örgütlenmeyi öngörmekte. hayatın düzenlenmesi muhtaçlığı kuralları; kurallar da bunları faal ve verimli uygulayacak kurumları doğuruyor.”
Geçen yıl kamuoyuyla paylaştığımız “Yeni Bir Anlayışla Geleceği İnşa” çalışmasında, ülkelerin refahının artık maddi olmayan kaynaklara dayandığını vurguladık. İnsani gelişme ve yetkinleşme; bilim-teknoloji-inovasyon; kurumlar ve kurallar bu maddi olmayan kaynakları oluşturuyor. Biz bu üç ögeye özetlemek gerekirse “insan, bilim ve kurumlar” diyoruz. Kamu düzenleme siyasetlerinde istikrar ve denetleme düzenekleri, şeffaflık, istişare ve liyakat prensiplerinin uygulanması sağlam ve kapsayıcı kurum ve kuralların yerleşmesi için büyük ehemmiyet taşıyor.”
Dr. Yılmaz Argüden: “Kamuda karar kalitesini geliştirmek, ekonomik büyüme, işsizliğin azaltılması ve toplumsal itimadın artırılması için kritik ehemmiyet taşıyor.’”
Dr. Yılmaz Argüden, yürüttükleri tüm çalışmalarda ‘öğrenmeyi tetikleyecek yaklaşımları’ benimsediklerini belirterek, OECD Kamuda Karar Alma Süreçleri Raporu’nun 2015 ve 2018’in akabinde 2021 sonuçlarını Türkiye’de kamuoyunun bilgisine kazandırmayı bir sorumluluk olarak gördüklerini söz etti. OECD’nin 2012 yılında kamuda karar kalitesinin artırılması için kimi kriterler belirlediğini hatırlatan Dr. Yılmaz Argüden, “Kamu toplumsal sıhhat ve güvenlik, toplumsal adalet ve eşit kaidelerde rekabetin sağlanması üzere maksatlar için çeşitli düzenlemeler yapıyor. Fakat bu düzenlemeleri yaparken karar kalitesini direkt etkileyen şu 3 hususu dikkate almak gerekir. Birincisi tesir tahlili yapmadan kamu düzenlemesi yapmak, fizibilite yapmadan yatırım yapmaya benzeri. İkincisi bilgilendirme ve kapsayıcı istişare yapmak vekillerin (kamu yönetiminin) asillerin (vatandaşların) beklentilerini daha âlâ anlayarak çıkarlarını muhafazalarını sağlar. Üçüncü olarak düzenleme daha sonrası tesir değerlendirmeleri yapmak ise kurumsal öğrenmeye ve gerekli uyarlamaları yapmaya fırsat yaratır. İsveç için yapılan bir çalışma, karar kalitesinin %10 iyileştirilmesinin kişi başına gelir seviyesini %5 geliştireceğini gösteriyor. Kamuda güzel yönetişimin benimsenmesi düzenleme kalitesini artırıyor, kalkınmayı hızlandırıyor, toplam faktör verimliliğini ve ulusal geliri artırıyor, işsizliği azaltıyor.” dedi.
Nick Malyshev: “Rapor sonuçları, Türkiye’nin kamu karar kalitesinde alacak yolu olduğunu gösteriyor.”
Nick Malyshev, Raporun kamu karar süreçlerinin kıymetli araçları olan paydaş iştiraki, düzenleme öncesi tesir tahlili ve düzenleme daha sonrası tesir tahlili mevzularında ülkelerin uygulamalarını mukayeseli olarak ortaya koyduğunu söz etti. Düzenlemelerin kaliteli olmasının lakin düzenleme hazırlama süreçlerinde yeterli yönetişim yaklaşımlarının kullanılması ile mümkün olacağını vurgulayan Malyshev, “Düzenleme süreçlerine paydaşlar kapsayıcı bir biçimde dâhil edildiğinde, alınan kararlar daha adil olarak bedellendiriliyor. Son kıymetlendirme raporu, Türkiye için her üç alanda da gelişim alanı olduğuna işaret ediyor.” dedi. Malyshev konuşmasında düzenlemeler konusunda yeni trendlerden de bahsederek şunları söylemiş oldu:
“Küreselleşmenin tesirini derinden hissettiğimiz COVID-19 salgınıyla birlikte, düzenleme süreçlerinde globalleşme, dijitalleşmenin ve milletlerarası iş birliği değer kazanıyor. Acil durumlara tahlil yaratmak üzere oluşturulan düzenlemeler ileriki vadede uygulama daha sonrası kıymetlendirme dalgası yaratmasını bekliyoruz. Türkiye’nin kamu karar süreçlerinde güzelleşme için farklı ülkelerdeki tecrübelerden faydalanabileceği gözüküyor.”
Panel moderatörü Dr. Fatma Öğücü Şen ise kamu karar süreçlerinde Türkiye’nin paydaş iştiraki, düzenleme öncesi tesir tahlili ve düzenleme daha sonrası tesir tahlili hususları bazındaki durumu hakkında bilgi verdi.
Araştırma, OECD anketine kamu otoritelerinden alınan karşılıklara nazaran hazırlanıyor. Rapora göre, 2015, 2018 ve 2021 yılına nazaran kıyaslama yapıldığında Türkiye, her üç alanda da bundan evvelki periyoda göre tıpkı noktada kalmış ya da gerileme göstermiştir. Birincil maddelere ait paydaş iştirakinde ülkemize ait bilgi bulunmazken, ikincil düzenlemelerde paydaş iştirakinde 2018’deki durumuyla birebir puanda ve 38 ülke ortasından 32. sırada yer almaktadır. birebir vakitte Türkiye, düzenleme öncesi tesir tahlilinde (ikincil düzenlemeler için) 2015 ve 2018 senelerına kıyasla puan olarak bir gelişme gösterememiştir. Öbür ülkelerin ilerleme göstermesiyle bir arada 2021 yılı Raporunda bu alanda ülkemiz son sırada yer almaktadır. Ülkemiz uygulama daha sonrası değerlendirmelerde 2018 yılı Raporu’nda 38 ülke içinde birincil maddelerde 36. sırada yer alırken, 2021 yılı raporunda hem birincil yasalar hem ikincil düzenlemelerde son sırada yer alıyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) hazırladığı, Kamuda Karar Süreçleri Kıymetlendirme 2021 Raporu çevrimiçi düzenlenen ‘Kamuda Karar Süreçleri Konferansı’nda ele alındı.
Özel bölüm, kamu ve sivil toplum yöneticilerine yönelik olarak düzenlenen konferans OECD’nin katkılarıyla TÜSİAD ve Argüden Yönetişim Akademisi iş birliğinde gerçekleşti.
Açılış konuşmalarını TÜSİAD İdare Heyeti Lider Yardımcısı Murat Özyeğin ve Argüden Yönetişim Akademisi Mütevelli Heyeti Lideri Dr. Yılmaz Argüden’in yaptığı görüşmede, kamu düzenlemelerindeki düzgün yönetişim kültürü Türkiye ve öteki ülkeler nezdinde hayli boyutlu ve mukayeseli olarak ele alındı.
Konferansta OECD Düzenleyici Siyasetler Kısım Lideri ve Argüden Yönetişim Akademisi Müracaat Şurası Üyesi Nick Malyshev ana konuşmacı olarak yer aldı. Moderatörlüğünü Argüden Yönetişim Akademisi Proje Yöneticisi Dr. Fatma Öğücü Şen’in yaptığı panelde ise Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Emeritus Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhittin Acar ve Argüden Yönetişim Akademisi Akademik Heyet Üyesi Dr. Erkin Erimez serinin 2015 ve 2018’de yayınlanan evvelki raporlarından bu yana gerçekleşen gelişmeleri değerlendirdiler.
Murat Özyeğin: “Kamu düzenleme siyasetlerinde istikrar ve denetleme düzenekleri, şeffaflık, istişare ve liyakat prensiplerinin uygulanması sağlam ve kapsayıcı kurum ve kuralların yerleşmesi için büyük ehemmiyet taşıyor.”
“Gelişmiş ülkelerin istisnasız tümünde geçerli olan piyasa iktisadı, hukukun üstünlüğünü ve kural temelli bir örgütlenmeyi öngörmekte. hayatın düzenlenmesi muhtaçlığı kuralları; kurallar da bunları faal ve verimli uygulayacak kurumları doğuruyor.”
Geçen yıl kamuoyuyla paylaştığımız “Yeni Bir Anlayışla Geleceği İnşa” çalışmasında, ülkelerin refahının artık maddi olmayan kaynaklara dayandığını vurguladık. İnsani gelişme ve yetkinleşme; bilim-teknoloji-inovasyon; kurumlar ve kurallar bu maddi olmayan kaynakları oluşturuyor. Biz bu üç ögeye özetlemek gerekirse “insan, bilim ve kurumlar” diyoruz. Kamu düzenleme siyasetlerinde istikrar ve denetleme düzenekleri, şeffaflık, istişare ve liyakat prensiplerinin uygulanması sağlam ve kapsayıcı kurum ve kuralların yerleşmesi için büyük ehemmiyet taşıyor.”
Dr. Yılmaz Argüden: “Kamuda karar kalitesini geliştirmek, ekonomik büyüme, işsizliğin azaltılması ve toplumsal itimadın artırılması için kritik ehemmiyet taşıyor.’”
Dr. Yılmaz Argüden, yürüttükleri tüm çalışmalarda ‘öğrenmeyi tetikleyecek yaklaşımları’ benimsediklerini belirterek, OECD Kamuda Karar Alma Süreçleri Raporu’nun 2015 ve 2018’in akabinde 2021 sonuçlarını Türkiye’de kamuoyunun bilgisine kazandırmayı bir sorumluluk olarak gördüklerini söz etti. OECD’nin 2012 yılında kamuda karar kalitesinin artırılması için kimi kriterler belirlediğini hatırlatan Dr. Yılmaz Argüden, “Kamu toplumsal sıhhat ve güvenlik, toplumsal adalet ve eşit kaidelerde rekabetin sağlanması üzere maksatlar için çeşitli düzenlemeler yapıyor. Fakat bu düzenlemeleri yaparken karar kalitesini direkt etkileyen şu 3 hususu dikkate almak gerekir. Birincisi tesir tahlili yapmadan kamu düzenlemesi yapmak, fizibilite yapmadan yatırım yapmaya benzeri. İkincisi bilgilendirme ve kapsayıcı istişare yapmak vekillerin (kamu yönetiminin) asillerin (vatandaşların) beklentilerini daha âlâ anlayarak çıkarlarını muhafazalarını sağlar. Üçüncü olarak düzenleme daha sonrası tesir değerlendirmeleri yapmak ise kurumsal öğrenmeye ve gerekli uyarlamaları yapmaya fırsat yaratır. İsveç için yapılan bir çalışma, karar kalitesinin %10 iyileştirilmesinin kişi başına gelir seviyesini %5 geliştireceğini gösteriyor. Kamuda güzel yönetişimin benimsenmesi düzenleme kalitesini artırıyor, kalkınmayı hızlandırıyor, toplam faktör verimliliğini ve ulusal geliri artırıyor, işsizliği azaltıyor.” dedi.
Nick Malyshev: “Rapor sonuçları, Türkiye’nin kamu karar kalitesinde alacak yolu olduğunu gösteriyor.”
Nick Malyshev, Raporun kamu karar süreçlerinin kıymetli araçları olan paydaş iştiraki, düzenleme öncesi tesir tahlili ve düzenleme daha sonrası tesir tahlili mevzularında ülkelerin uygulamalarını mukayeseli olarak ortaya koyduğunu söz etti. Düzenlemelerin kaliteli olmasının lakin düzenleme hazırlama süreçlerinde yeterli yönetişim yaklaşımlarının kullanılması ile mümkün olacağını vurgulayan Malyshev, “Düzenleme süreçlerine paydaşlar kapsayıcı bir biçimde dâhil edildiğinde, alınan kararlar daha adil olarak bedellendiriliyor. Son kıymetlendirme raporu, Türkiye için her üç alanda da gelişim alanı olduğuna işaret ediyor.” dedi. Malyshev konuşmasında düzenlemeler konusunda yeni trendlerden de bahsederek şunları söylemiş oldu:
“Küreselleşmenin tesirini derinden hissettiğimiz COVID-19 salgınıyla birlikte, düzenleme süreçlerinde globalleşme, dijitalleşmenin ve milletlerarası iş birliği değer kazanıyor. Acil durumlara tahlil yaratmak üzere oluşturulan düzenlemeler ileriki vadede uygulama daha sonrası kıymetlendirme dalgası yaratmasını bekliyoruz. Türkiye’nin kamu karar süreçlerinde güzelleşme için farklı ülkelerdeki tecrübelerden faydalanabileceği gözüküyor.”
Panel moderatörü Dr. Fatma Öğücü Şen ise kamu karar süreçlerinde Türkiye’nin paydaş iştiraki, düzenleme öncesi tesir tahlili ve düzenleme daha sonrası tesir tahlili hususları bazındaki durumu hakkında bilgi verdi.
Araştırma, OECD anketine kamu otoritelerinden alınan karşılıklara nazaran hazırlanıyor. Rapora göre, 2015, 2018 ve 2021 yılına nazaran kıyaslama yapıldığında Türkiye, her üç alanda da bundan evvelki periyoda göre tıpkı noktada kalmış ya da gerileme göstermiştir. Birincil maddelere ait paydaş iştirakinde ülkemize ait bilgi bulunmazken, ikincil düzenlemelerde paydaş iştirakinde 2018’deki durumuyla birebir puanda ve 38 ülke ortasından 32. sırada yer almaktadır. birebir vakitte Türkiye, düzenleme öncesi tesir tahlilinde (ikincil düzenlemeler için) 2015 ve 2018 senelerına kıyasla puan olarak bir gelişme gösterememiştir. Öbür ülkelerin ilerleme göstermesiyle bir arada 2021 yılı Raporunda bu alanda ülkemiz son sırada yer almaktadır. Ülkemiz uygulama daha sonrası değerlendirmelerde 2018 yılı Raporu’nda 38 ülke içinde birincil maddelerde 36. sırada yer alırken, 2021 yılı raporunda hem birincil yasalar hem ikincil düzenlemelerde son sırada yer alıyor.