Söke Belediyesi’nde uygulanan parmak iziyle mesai takibi hak ihlali sayıldı
Aydın Söke Belediyesi’nde memur olarak çalışan kurum işçilerinin 2016 yılında mesai takibi için parmak izi kayıt altına alındı.
Belediye çalışanlardan biri, uygulamanın kaldırılması tarafındaki talebinin belediye tarafınca reddedilmesi üzerine Aydın 1. Yönetim Mahkemesinde iptal davası açtı. İstemi kabul eden lokal mahkeme belediyenin idari sürecinin iptaline karar verdi.
Dava kesin olarak reddedildi
Bu sonucun belediye tarafınca istinaf kanun yoluna taşınması üzerine ise İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi 2. Yönetim Dava Dairesi, istinaf başvurusunu kabul etti, davayı kesin olarak reddetti.
“Uygulama özele ömrü ihlal etmiyor”
Uygulamanın, kamu faydasına ve hizmet gereklerine uygun olduğuna karar veren istinaf, parmak izi alınması yoluyla mesai takibinde, özel hayatın saklılığının ihlali bulunmadığına hükmetti. sonucun bildiriminin akabinde davacı memur, Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yaptı.
“şahsi dataların korunması hakkı ihlal edildi”
Başvuruyu kıymetlendiren Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20’inci unsurunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkı kapsamındaki şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Ayrıyeten ihlalin kararınun ortadan kaldırılması, bir daha yargılama yapılması için karar meselain ilgili mahkemeye gönderilmesi kararlaştırıldı.
şahsi datalar kişinin açık isteği halinde işlenebilirAnayasa Mahkemesinin sonucunda, Anayasa’nın 20’inci unsuruna bakılırsa, şahsi dataların fakat kanunda öngörülen hallerde ve kişinin açık isteği olması halinde işlenebileceği tabir edildi.
6698 sayılı şahsi Dataların Korunması Kanunu’na atıf yapılan kararda, kanunun 6. unsuruna bakılırsa özel nitelikli şahsi bilgilerin işlemesinin, ehemmiyetine binaen daha katı kurallara bağlandığı aktarıldı.
‘İç hukukta düzenleme’ vurgusu
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM), parmak izlerini, biyolojik örnekleri ve genetik profilleri şahsi bilgi olarak nitelendirdiğine işaret edilen kararda, AİHM’in şahsi bilgilerin kullanılmasında karşıtlık bulunmaması için kâfi teminatları sağlayacak biçimde iç hukukta düzenleme yapılması gerektiğini vurguladığı da açıklandı.
Kararda, “Özellikle biyometrik dataların kaydedilmesi prosedürüyle işçi takip sistemi uygulanabilmesi için kanunlarda düzenlenmeyen hallerde kişinin açık isteğinin mevcut olması gerektiği vurgulanmalıdır.” denildi.
“Çalışanın hak ve özgürlükleri yönetim tarafınca sağlanması gerekir”
Açık isteğin varlığından kelam edilebilmesi için ise işlenecek şahsi datanın kapsamı, emeli, sonları ve sonuçları hakkında çalışanın evvelinde kâfi halde bilgilendirilmesinin elzem olduğu vurgulanan kararda, bu usulün kullanılması halinde çalışanın hak ve özgürlüklerini koruyacak teminatların de ilgili yönetim tarafınca sağlanmasının gerekli olduğu açıklandı.
Kararda, memurların mesai saatlerinin tespitine ait düzenlemelerin yer aldığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, çalışanın mesaiye devam durumunun denetimi ve bu maksatla özel nitelikli şahsi bilgilerin işlenmesine ait açık bir düzenlemenin bulunmadığı kaydedildi.
Belediye teşkilatının yönetimi belediye liderine bırakıldığı anımsatıldı
AA’nın haberine göre, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda ise belediye teşkilatını sevk ve yönetim etme ytesirinin belediye liderine bırakıldığı anımsatılan kararda, “Bu yetki kapsamında, özel nitelikli şahsi bilgilerin işlenmesine yönelik bir düzenlemenin yapılmadığı anlaşılmıştır.” denildi.
Somut müracaatta müracaatçının açık isteğinin bulunmadığı, bu istikametiyle müracaatçının hakkına yapılan müdahalenin yasallık kaidelerini sağlamadığı belirtilen kararda, şu tespitler yapıldı:
“Anayasa Mahkemesi hak ihlaline karar vermiştir”
“Anılan mevzuatta mesai takibi yahut çalışanın kontrolü gayesiyle özel nitelikli şahsi dataların işlenmesi, bu bağlamda biyometrik bilgi bazlı takip sistemlerinin kullanılmasına dair temel asılları ve prensipleri belirleyen bir düzenlemenin olmadığı açıktır. Açıklamalar çerçevesinde, müracaatçının özel nitelikli şahsi dataların işlenmesine dair isteğinin olmadığı, çalışanın mesaiye ahenginin denetiminde biyometrik bilgilerin işlenmesinin ve kullanılmasının anılan kanunlar ile ayrıyeten ve açıkça öngörülmediği konuları dikkate alındığında müracaata husus müdahalenin yasallık kuralını sağlamadığı kararına varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle şahsi dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.”
Aydın Söke Belediyesi’nde memur olarak çalışan kurum işçilerinin 2016 yılında mesai takibi için parmak izi kayıt altına alındı.
Belediye çalışanlardan biri, uygulamanın kaldırılması tarafındaki talebinin belediye tarafınca reddedilmesi üzerine Aydın 1. Yönetim Mahkemesinde iptal davası açtı. İstemi kabul eden lokal mahkeme belediyenin idari sürecinin iptaline karar verdi.
Dava kesin olarak reddedildi
Bu sonucun belediye tarafınca istinaf kanun yoluna taşınması üzerine ise İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi 2. Yönetim Dava Dairesi, istinaf başvurusunu kabul etti, davayı kesin olarak reddetti.
“Uygulama özele ömrü ihlal etmiyor”
Uygulamanın, kamu faydasına ve hizmet gereklerine uygun olduğuna karar veren istinaf, parmak izi alınması yoluyla mesai takibinde, özel hayatın saklılığının ihlali bulunmadığına hükmetti. sonucun bildiriminin akabinde davacı memur, Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yaptı.
“şahsi dataların korunması hakkı ihlal edildi”
Başvuruyu kıymetlendiren Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20’inci unsurunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkı kapsamındaki şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Ayrıyeten ihlalin kararınun ortadan kaldırılması, bir daha yargılama yapılması için karar meselain ilgili mahkemeye gönderilmesi kararlaştırıldı.
şahsi datalar kişinin açık isteği halinde işlenebilirAnayasa Mahkemesinin sonucunda, Anayasa’nın 20’inci unsuruna bakılırsa, şahsi dataların fakat kanunda öngörülen hallerde ve kişinin açık isteği olması halinde işlenebileceği tabir edildi.
6698 sayılı şahsi Dataların Korunması Kanunu’na atıf yapılan kararda, kanunun 6. unsuruna bakılırsa özel nitelikli şahsi bilgilerin işlemesinin, ehemmiyetine binaen daha katı kurallara bağlandığı aktarıldı.
‘İç hukukta düzenleme’ vurgusu
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM), parmak izlerini, biyolojik örnekleri ve genetik profilleri şahsi bilgi olarak nitelendirdiğine işaret edilen kararda, AİHM’in şahsi bilgilerin kullanılmasında karşıtlık bulunmaması için kâfi teminatları sağlayacak biçimde iç hukukta düzenleme yapılması gerektiğini vurguladığı da açıklandı.
Kararda, “Özellikle biyometrik dataların kaydedilmesi prosedürüyle işçi takip sistemi uygulanabilmesi için kanunlarda düzenlenmeyen hallerde kişinin açık isteğinin mevcut olması gerektiği vurgulanmalıdır.” denildi.
“Çalışanın hak ve özgürlükleri yönetim tarafınca sağlanması gerekir”
Açık isteğin varlığından kelam edilebilmesi için ise işlenecek şahsi datanın kapsamı, emeli, sonları ve sonuçları hakkında çalışanın evvelinde kâfi halde bilgilendirilmesinin elzem olduğu vurgulanan kararda, bu usulün kullanılması halinde çalışanın hak ve özgürlüklerini koruyacak teminatların de ilgili yönetim tarafınca sağlanmasının gerekli olduğu açıklandı.
Kararda, memurların mesai saatlerinin tespitine ait düzenlemelerin yer aldığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, çalışanın mesaiye devam durumunun denetimi ve bu maksatla özel nitelikli şahsi bilgilerin işlenmesine ait açık bir düzenlemenin bulunmadığı kaydedildi.
Belediye teşkilatının yönetimi belediye liderine bırakıldığı anımsatıldı
AA’nın haberine göre, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda ise belediye teşkilatını sevk ve yönetim etme ytesirinin belediye liderine bırakıldığı anımsatılan kararda, “Bu yetki kapsamında, özel nitelikli şahsi bilgilerin işlenmesine yönelik bir düzenlemenin yapılmadığı anlaşılmıştır.” denildi.
Somut müracaatta müracaatçının açık isteğinin bulunmadığı, bu istikametiyle müracaatçının hakkına yapılan müdahalenin yasallık kaidelerini sağlamadığı belirtilen kararda, şu tespitler yapıldı:
“Anayasa Mahkemesi hak ihlaline karar vermiştir”
“Anılan mevzuatta mesai takibi yahut çalışanın kontrolü gayesiyle özel nitelikli şahsi dataların işlenmesi, bu bağlamda biyometrik bilgi bazlı takip sistemlerinin kullanılmasına dair temel asılları ve prensipleri belirleyen bir düzenlemenin olmadığı açıktır. Açıklamalar çerçevesinde, müracaatçının özel nitelikli şahsi dataların işlenmesine dair isteğinin olmadığı, çalışanın mesaiye ahenginin denetiminde biyometrik bilgilerin işlenmesinin ve kullanılmasının anılan kanunlar ile ayrıyeten ve açıkça öngörülmediği konuları dikkate alındığında müracaata husus müdahalenin yasallık kuralını sağlamadığı kararına varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle şahsi dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.”