TZOB Lideri Bayraktar: Tavuk üreticisinin alacağı fiyat sürdürülebilir düzeye getirilmelidir

Beykozlu

New member
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, tavuk eti meblağlarının marketlerde arttığını lakin bu artışın üreticiye yansımadığını belirterek, “Üreticinin tavuk başına alacağı fiyat sürdürülebilir düzeye getirilmelidir. Mukavelede belirlenen üretici fiyatları, şeffaf bir biçimde üreticiye sürdürülebilir bir gelir sağlayacak, performansa dayalı belirli bir metodolojiye bağlı olarak belirlenmelidir.” sözlerini kullandı.

Bayraktar, yazılı açıklamasında, kanatlı bölümüne ait son gelişmeleri kıymetlendirdi.

Kanatlı dalında, 412 damızlık ve kuluçkahane, 7 bin 807 ticari etlik, 2 bin 837 ticari yumurtacı olmak üzere toplam 10 bin 992 işletme ve 20 bin 222 kümeste üretim yapıldığı bilgisini veren Bayraktar, bölümde yaklaşık 500 bin kişinin (üretici, çiftçi, esnaf, ilaç, yem, yan sanayi, nakliye, pazarlama dahil) istihdam edildiğini, 2 milyon kişinin bu bölümden geçimini sağladığını bildirdi.

Bayraktar, kesimin yıllık cirosunun 5,5 milyar lira civarında olduğunu, 2020 yılı kanatlı eti ve eserleri ihracatının ise 511 milyon dolar civarında seyrettiğini aktararak, “Broiler üretiminde bir tarafta sayıları 18 civarında olan entegre firmalar öteki tarafta ise o entegre firmalara fason üretim gerçekleştiren sayıları 14 bin civarındaki irili ufaklı yetiştirici işletmeler yer almaktadır. Yani bir taraf işin üretim ayağını oluştururken öteki taraf tedarik, kesim, pazarlama ve finans ayağını oluşturmaktadır. Son 1,5-2 yılda gerek Irak pazarında yaşanan problemler gerekse pandemiye bağlı talep daralması dalı kahra soktu.” tabirlerini kullandı.

Son günlerde salgında olağanlaşmanın sağlanması, yaz ayıyla birlikte mangal döneminin açılması ve turizmde hareketlenmenin marketlerde tavuk eti mamüllerinin meblağlarında artışa niye olduğuna dikkati çeken Bayraktar, buna karşın üreticilerin istedikleri gelirleri elde edemediklerini vurguladı.

Bayraktar, üretim maliyetlerinin arttığını, üreticilerin sahip oldukları kümeslerle tesislerin her geçen gün eskidiğini, varlıklarının değersizleştiğini belirterek, şunları kaydetti:

Örneğin 5 milyon liralık yatırımla kurulan bir kümes en az 10 yılda kendini amorti etmesi gerekirken elde edilen gelire göre bu 25 yıla kadar yükselmiştir. Biroldukca kümes yüksek maliyet ve sürdürülemez gelir niçiniyle borçlarını ödeyememiş, işletmesini kapatmış yahut borç karşılığı bankaya vermek zorunda kalmıştır. Ayakta kalmaya çalışan işletmeler ise bu türlü daha fazla devam edemeyeceklerini anlatmaktadır. Bu durum dala yeni işletmelerin girmesini de engellemektedir. Birfazlaca teşebbüsçü bölümde karlılık olmadığı için yatırım yapmaktan vazgeçmişlerdir.

“Fiyatlar üretici lehine revize edilmeli”

Üretime ait meselelerin giderilmemesi durumunda tüketicinin makul fiyatlarla tavuk eti almasının gün geçtikçe zorlaşacağını vurgulayan Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumunun temmuz ayı datalarının de tavuk eti üretiminde yaşanan meseleleri teyit ettiğini bildirdi. Bayraktar, kanatlı eti üretiminin temmuzda geçen yılın tıpkı ayına göre yüzde 7,1 azaldığını, ocak-temmuz devrindeki azalmanın yüzde 2,2 olarak gerçekleştiğini tabir etti.

Sıkıntıların bu biçimde devam etmesi durumunda hem üretim hem tüketim birebir vakitte ihracat ayağında önemli problemler yaşanabileceğine dikkati çeken Bayraktar, üreticilerin beklentilerini şöyleki aktardı:

Üreticinin tavuk başına alacağı fiyat sürdürülebilir düzeye getirilmelidir. Ocak ayı beklenmeden fiyatlar hemen üretici lehine revize edilmelidir. Kontratta belirlenen üretici meblağları, şeffaf bir biçimde üreticiye sürdürülebilir bir gelir sağlayacak, performansa dayalı muhakkak bir metodolojiye bağlı olarak belirlenmelidir. Bu mevzuda paydaşlarca oluşturulacak komitece bir çalışma yapılmalıdır. Üretici örgütleri etkin hale getirilmeli, daha fazla üreticinin örgüte üye olması için teşvik edici siyasetler hayata geçirilmelidir. Son günlerde yaşanan yetişmiş eleman ıstırabına tahlil bulunmalıdır. Kesim masaya yatırılmalı, üretim, pazarlama, dış ticaret olmak üzere kısa, orta ve uzun vadeli atılacak adımlar belirlenmeli, bu adımlar titizlikle takip edilmelidir.” (AA)