Beykozlu
New member
Emre Eser
Dolar ve Euro’nun süratli yükselişinin önüne geçmek için uygulamaya sokulan “Dövize Endeksli TL Mevduatı” uygulamasının birlikteinde getirdiği tartışmalar sürüyor. Bilhassa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uygulamayı duyurduğu gece dolar 18 liradan 11 liraya kadar gerilerken hükümet tarafınca yapılan açıklamalarda buradaki keskin düşüşte vatandaşlar tarafınca bozdurulan dolar ölçüsünün hissesi olduğu vurgulanıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de dolardaki büyük düşüşü vatandaşların iştahla döviz satmasının sağladığını belirtiyor. Lakin BDDK tarafınca paylaşılan günlük datalara göre 17 Aralık günü 163.8 milyar dolar olan gerçek şahısların döviz hesaplarındaki büyüklük bugün 163.2 milyar dolar düzeyinde. Mevduat hesaplarının tamamına bakıldığında ise 17 Aralık’ta 260 milyar dolar olan büyüklük bugün 261.2 milyar dolar. Perşembe günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) açıklayacağı datalarla, uygulama daha sonrası Türk Lirası ve dolarda yaşanan hareket daha net ortaya çıkacak.
DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan ekonomistlere göre bu bahiste net bir çerçeve çizmek için önümüzdeki ayları beklemek gerekiyor.
“Rezervlerdeki erimeye bakıyoruz”
Yabancı para cinsinden mevduat hesaplarında erimeden fazla bir artış gerçekleştiğini söyleyen ekonomist Arda Tunca, “Burada takip ettiğimiz bilgiler olacak. Şahısların ve kurumların döviz hareketlerini daha net nazaranceğiz. BDDK’nın datalarına bakılırsa vatandaşların döviz hesaplarında şimdilik bir düşüş görünmüyor. Bilakis hala küçük de olsa bir artış var. Yeni datalarda bunları takip edeceğiz. Bildiğimiz kıymetli şeylerden biri de Merkez Bankası rezervlerindeki süratli erime. Kurun süratle gerilemesinin sebebini biz burada arıyoruz. Son bir ayda 18 milyar dolarlık bir erime var” tabirlerini kullandı.
“Sistemin tanıtılmaya gereksinimi var”
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati son olarak yeni sisteme geçişin 38 milyar liralık bir büyüklüğe ulaştığını belirtmişti. Buradaki en kıymetli noktanın geçişin nereden kaynaklandığı olduğunu söyleyen ekonomist Soner Kuru, “Eğer bu geçiş net olarak döviz mevduatlarından gerçekleşmediyse sistemin biraz daha vakte ve tanıtılmaya muhtaçlığı var. Ayrıyeten bu ölçü oransal olarak da küçük kalıyor. Çünkü bankacılık sistemi içerisindeki 5 trilyon liralık mevduattan bahsediyoruz” diyor.
“En uygun senaryoda 10-15 milyar dolar”
Bu uygulamanın çabucak hemen tam olarak anlaşılmadığını ve beklemek gerektiğini belirten TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Atılım Murat’a bakılırsa bankacılık sisteminde 120 milyar dolarlık bir kemikleşmiş döviz mevduatı bulunuyor. Murat, şu detayın altını çiziyor: “Yaklaşık 142 milyar dolarlık bir döviz hesabından bahsediyoruz. Bunun 120 milyar doları bu mevzuda epey katı. Daima dolar alarak birikimini yükseltiyor. 10-15 milyar dolarlık kısım için yüzer-gezer sözünü kullanabiliriz. Onlar yükseldiği vakit satış düştüğü vakit alıyorlar. Daima tıpkı davranışı sergiliyorlar. O niçinle şayet vatandaşlar ikna olur ve bu finansal esere inanırlarsa epey düzgün bir senaryoda önümüzdeki aylarda 10-15 milyar dolarlık bir bozum olabilir.”
“Uygulama değil telaffuz tesirli oldu”
Doların 18 lira düzeyinden süratle aşağı istikametli hareket etmesindeki ana sebebin bu yeni çıkan eser olmadığını söyleyen Soner Kuru, “Bunun sebebi net olarak bu değil. Beşerler Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarına odaklandı. Dövizin süratle düşeceğine bir inanç oluştu. Yani biz bozdurulan dolarlardan epey telaffuz gücünün tesirini gördük. esasen şimdilik bu eser tam anlaşılmış değil. Çok fazla soru alıyoruz. çabucak hemen bu uygulamanın planlı bir biçimde bütçede yerinin olmaması da biraz başları karıştırıyor. Fakat vakit içinde bu sorular da giderilecektir” formunda konuştu.
Kuru, Dolar/TL’de 12.20 düzeyinin ise kritik olduğunu önümüzdeki günlerde bu düzeyin dikkatle izleneceğini belirtti.
Enflasyona endeksli eser
Merkez Bankası’nın perşembe günü açıklayacağı dataların bu uygulamanın geleceği hakkında net fikirler vereceğini söyleyen Atılım Murat, “Hem Merkez Bankası rezervlerinde ne olup bittiğini nazaranceğiz tıpkı vakitte program belirtildiktan daha sonra döviz hesaplarında bir bozulma olup olmadığını goreceğiz. Onun daha sonrasında da bir enflasyon verisi açıklanacak. Ve burada beklenti devasa yükseklikte. Vatandaş o enflasyon oranını da görmek isteyecektir. Enflasyon ocakta ve şubatta yüzde 40-45 bandına oturacak. bu biçimde bu yeni uygulamada yüzde yaklaşık yüzde 25 negatif gerçek faiz olacak. Bu da vatandaşın bu uygulamaya geçip geçmeme noktasında başını karıştıracaktır. O niçinle biraz vakit geçtikten daha sonra enflasyon muhafazalı yeni bir eserin gelebileceğini düşünüyorum” diye konuştu.
“Faizleri düşürelim derken daha da artırdık”
Türkiye’nin faizi ve finansman maliyetlerini aşağı çekeyim derken tam aksine faizleri yükselttiğini anlatan Arda Tunca ise, Merkez Bankası’nın oluşan son durumda piyasa üstündeki denetimini kaybettiğini söylemiş oldu. Tunca, “Merkez Bankası eylülden itibaren faizlerini indiriyor fakat piyasadaki bütün mevduat faizleri, kredi faizleri üst geldi. Birebir biçimde devletin kamu borçlanması için Türk Lirası için her vadede borçlanma faizleri üst geldi. Eurobond’ların faizleri üst geldi. Merkez Bankası’nın kendi uyguladığı faizlerle piyasa faizleri içindeki temas koptu” dedi.
Dolar ve Euro’nun süratli yükselişinin önüne geçmek için uygulamaya sokulan “Dövize Endeksli TL Mevduatı” uygulamasının birlikteinde getirdiği tartışmalar sürüyor. Bilhassa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uygulamayı duyurduğu gece dolar 18 liradan 11 liraya kadar gerilerken hükümet tarafınca yapılan açıklamalarda buradaki keskin düşüşte vatandaşlar tarafınca bozdurulan dolar ölçüsünün hissesi olduğu vurgulanıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de dolardaki büyük düşüşü vatandaşların iştahla döviz satmasının sağladığını belirtiyor. Lakin BDDK tarafınca paylaşılan günlük datalara göre 17 Aralık günü 163.8 milyar dolar olan gerçek şahısların döviz hesaplarındaki büyüklük bugün 163.2 milyar dolar düzeyinde. Mevduat hesaplarının tamamına bakıldığında ise 17 Aralık’ta 260 milyar dolar olan büyüklük bugün 261.2 milyar dolar. Perşembe günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) açıklayacağı datalarla, uygulama daha sonrası Türk Lirası ve dolarda yaşanan hareket daha net ortaya çıkacak.
DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan ekonomistlere göre bu bahiste net bir çerçeve çizmek için önümüzdeki ayları beklemek gerekiyor.
“Rezervlerdeki erimeye bakıyoruz”
Yabancı para cinsinden mevduat hesaplarında erimeden fazla bir artış gerçekleştiğini söyleyen ekonomist Arda Tunca, “Burada takip ettiğimiz bilgiler olacak. Şahısların ve kurumların döviz hareketlerini daha net nazaranceğiz. BDDK’nın datalarına bakılırsa vatandaşların döviz hesaplarında şimdilik bir düşüş görünmüyor. Bilakis hala küçük de olsa bir artış var. Yeni datalarda bunları takip edeceğiz. Bildiğimiz kıymetli şeylerden biri de Merkez Bankası rezervlerindeki süratli erime. Kurun süratle gerilemesinin sebebini biz burada arıyoruz. Son bir ayda 18 milyar dolarlık bir erime var” tabirlerini kullandı.
“Sistemin tanıtılmaya gereksinimi var”
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati son olarak yeni sisteme geçişin 38 milyar liralık bir büyüklüğe ulaştığını belirtmişti. Buradaki en kıymetli noktanın geçişin nereden kaynaklandığı olduğunu söyleyen ekonomist Soner Kuru, “Eğer bu geçiş net olarak döviz mevduatlarından gerçekleşmediyse sistemin biraz daha vakte ve tanıtılmaya muhtaçlığı var. Ayrıyeten bu ölçü oransal olarak da küçük kalıyor. Çünkü bankacılık sistemi içerisindeki 5 trilyon liralık mevduattan bahsediyoruz” diyor.
“En uygun senaryoda 10-15 milyar dolar”
Bu uygulamanın çabucak hemen tam olarak anlaşılmadığını ve beklemek gerektiğini belirten TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Atılım Murat’a bakılırsa bankacılık sisteminde 120 milyar dolarlık bir kemikleşmiş döviz mevduatı bulunuyor. Murat, şu detayın altını çiziyor: “Yaklaşık 142 milyar dolarlık bir döviz hesabından bahsediyoruz. Bunun 120 milyar doları bu mevzuda epey katı. Daima dolar alarak birikimini yükseltiyor. 10-15 milyar dolarlık kısım için yüzer-gezer sözünü kullanabiliriz. Onlar yükseldiği vakit satış düştüğü vakit alıyorlar. Daima tıpkı davranışı sergiliyorlar. O niçinle şayet vatandaşlar ikna olur ve bu finansal esere inanırlarsa epey düzgün bir senaryoda önümüzdeki aylarda 10-15 milyar dolarlık bir bozum olabilir.”
“Uygulama değil telaffuz tesirli oldu”
Doların 18 lira düzeyinden süratle aşağı istikametli hareket etmesindeki ana sebebin bu yeni çıkan eser olmadığını söyleyen Soner Kuru, “Bunun sebebi net olarak bu değil. Beşerler Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarına odaklandı. Dövizin süratle düşeceğine bir inanç oluştu. Yani biz bozdurulan dolarlardan epey telaffuz gücünün tesirini gördük. esasen şimdilik bu eser tam anlaşılmış değil. Çok fazla soru alıyoruz. çabucak hemen bu uygulamanın planlı bir biçimde bütçede yerinin olmaması da biraz başları karıştırıyor. Fakat vakit içinde bu sorular da giderilecektir” formunda konuştu.
Kuru, Dolar/TL’de 12.20 düzeyinin ise kritik olduğunu önümüzdeki günlerde bu düzeyin dikkatle izleneceğini belirtti.
Enflasyona endeksli eser
Merkez Bankası’nın perşembe günü açıklayacağı dataların bu uygulamanın geleceği hakkında net fikirler vereceğini söyleyen Atılım Murat, “Hem Merkez Bankası rezervlerinde ne olup bittiğini nazaranceğiz tıpkı vakitte program belirtildiktan daha sonra döviz hesaplarında bir bozulma olup olmadığını goreceğiz. Onun daha sonrasında da bir enflasyon verisi açıklanacak. Ve burada beklenti devasa yükseklikte. Vatandaş o enflasyon oranını da görmek isteyecektir. Enflasyon ocakta ve şubatta yüzde 40-45 bandına oturacak. bu biçimde bu yeni uygulamada yüzde yaklaşık yüzde 25 negatif gerçek faiz olacak. Bu da vatandaşın bu uygulamaya geçip geçmeme noktasında başını karıştıracaktır. O niçinle biraz vakit geçtikten daha sonra enflasyon muhafazalı yeni bir eserin gelebileceğini düşünüyorum” diye konuştu.
“Faizleri düşürelim derken daha da artırdık”
Türkiye’nin faizi ve finansman maliyetlerini aşağı çekeyim derken tam aksine faizleri yükselttiğini anlatan Arda Tunca ise, Merkez Bankası’nın oluşan son durumda piyasa üstündeki denetimini kaybettiğini söylemiş oldu. Tunca, “Merkez Bankası eylülden itibaren faizlerini indiriyor fakat piyasadaki bütün mevduat faizleri, kredi faizleri üst geldi. Birebir biçimde devletin kamu borçlanması için Türk Lirası için her vadede borçlanma faizleri üst geldi. Eurobond’ların faizleri üst geldi. Merkez Bankası’nın kendi uyguladığı faizlerle piyasa faizleri içindeki temas koptu” dedi.